Δόντια & Ούλα

Τα δόντια στους ενήλικες είναι 32 . Διακρίνονται στα δόντια της άνω και της κάτω γνάθου, όπως επίσης σε μπροστινά και οπίσθια. Επιπλέον, ανάλογα με τη θέση τους στο στόμα, το σχήμα τους και την λειτουργία που επιτελούν τα διακρίνουμε σε:
τομείς (1): τα 4 μπροστινά, άνω και κάτω, σχεδιασμένα για την κατάτμηση (κόψιμο) της τροφής σε κομμάτια κυνόδοντες (2): μυτερά δόντια με την ισχυρότερη ρίζα στο στόμα
προγόμφιους (3): 2 αριστερά και 2 δεξιά, άνω και κάτω
γομφίους (4) ή τραπεζίτες: αποπλατυσμένα, ογκώδη δόντια, άριστα σχεδιασμένα για την μάσηση. Οι γομφίοι είναι 3 αριστερά και δεξιά. Ο 3ος γομφίος λέγεται φρονιμίτης ή σωφρονιστήρας.
Το ορατό τμήμα του δοντιού, αυτό που προβάλει πάνω από τα ούλα λέγεται μύλη. Το τμήμα του που υποβαστάζεται από τις γνάθους λέγεται ρίζα. Τα μπροστινά δόντια (τομείς και κυνόδοντες) έχουν 1 ρίζα. Οι προγόμφιοι έχουν 1-2 ρίζες ανάλογα με τη θέση τους (κάτω ή πάνω). Οι γομφίοι της κάτω γνάθου έχουν 2 ρίζες, ενώ οι γομφίοι της άνω γνάθου έχουν 3 ρίζες.
Η μύλη (το ορατό τμήμα του δοντιού) αποτελείται εξωτερικά από αδαμαντίνη (το σμάλτο των δοντιών) κι εσωτερικά από οδοντίνη. Η ρίζα αποτελείται από οστεϊνη.
Στο εσωτερικό του δοντιού υπάρχει ο πολφός, τα νεύρα και τα αγγεία του δοντιού. Ο αφόρητος πόνος που κάποιοι από εμας έχουμε βιώσει (στους υπόλοιπους δεν το εύχομαι), είναι αποτέλεσμα της φλεγμονής του πολφού σε κάποιο πολύ χαλασμένο (τερηδονισμένο) δόντι.
H αδαμαντίνη και η οδοντίνη έχουν το δικό τους χρώμα, με την αδαμαντίνη πιο “μαργαριταρένια” και την οδοντίνη κιτρινωπή. Ο συνδυασμός των χρωμάτων τους δίνει το χρώμα στα δόντια μας, το οποίο ποικίλλει από το “λευκό” που ζηλεύουμε όλοι, μέχρι βαθειά κίτρινα, καφέ ή γκρίζα δόντια. Το χρώμα των δοντιών μας είναι συνάρτηση της φυλής μας και του χρώματος της επιδερμίδας μας. Ξανθά άτομα και βόρειοι λαοί έχουν πιό ανοιχτόχρωμα δόντια.
Τα δόντια μας δεν είναι άτακτα ριγμένα μέσα στο στόμα. Βρίσκονται σε καθορισμένες ορθοδοντικές ή ορθογναθικές θέσεις και παρουσιάζουν μια συγκεκριμένη διάταξη. Είναι δυνατόν όμως η αρμονία της διάταξης αυτής είτε να διαταραχτεί από απώλεια κάποιων δοντιών είτε να μην υπήρξε ποτέ.
Συνήθως πρόκειται για δόντια συνωστισμένα, που επικαλύπτουν το ένα το άλλο, που προέχουν, που απέχουν το ένα από το άλλο, με λίγα λόγια για “στραβά” δόντια. Οι ανωμαλίες αυτές (επίκτητες ή εκ γενετής), εκτός από την εμφάνιση του προσώπου, έχουν άμεσο αντίκτυπο στην σύγκλειση και τη λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος.
Αυτό που αποκαλούμε ούλα είναι ο βλεννογόνος που καλύπτει την φατνιακή απόφυση των γνάθων, το τμήμα δηλαδή του οστού που υποβαστάζει τις ρίζες των δοντιών.
Τα υγιή ούλα χαρακτηρίζονται από το ρόδινο χρώμα τους, την απουσία οιδήματος (πρηξίματος) και από το ότι δεν ματώνουν στο βούρτσισμα ή στο δάγκωμα του μήλου.
Ούλα πρησμένα, κόκκινα και με τάση να ματώνουν εύκολα δείχνουν την ύπαρξη ουλίτιδας, μιας εξαιρετικά διαδεδομένης πάθησης με πολύ δυσάρεστα αποτελέσματα συνήθως.
Ας μην ξεχνάμε ότι όταν τα μικρόβια “αλώσουν” την πρώτη ζώνη άμυνας, δηλ. τα ούλα, ο επόμενος στόχος τους είναι το αμέσως από κάτω ευρισκόμενο οστούν των γνάθων.
Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για περιοδοντίτιδα μια και αυτο που νοσεί είναι το περιοδόντιο, οι ιστοί δηλαδή που περιβάλλουν το δόντι.
Η περιοδοντίτιδα είναι εξαιρετικά συνηθισμένη σε μεγάλες ηλικίες, πάρα πολλά δόντια χάνονται εξαιτίας της και χαρακτηριστικό της είναι η υφίζησηαπογύμνωση των ριζών των δοντιών. Ταυτόχρονα παρατηρείται κινητικότητα (χαμήλωμα) των ούλων και η των δοντιών, μια και καταστρέφεται το οστούν που στηρίζει τις ρίζες τους.
Η περιοδοντίτιδα είναι πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί από τον οδοντίατρο σας. Η θεραπεία της, ωστόσο, απαιτεί την άριστη συνεργασία του ασθενούς και την πιστή συμμόρφωση σε ένα άριστο πρόγραμμα στοματικής υγιεινής.Οι βλάβες στο οστούν των γνάθων συνήθως δεν αποκαθίστανται, το κόκκαλο δηλαδή που καταστράφηκε δεν μπορεί να ξαναδημιουργηθεί, παρά μόνο με εξειδικευμένες επεμβάσεις από περιοδοντολόγους (οδοντίατρους ειδικευμένους στην αντιμετώπιση παθήσεων του περιοδοντίου).